Mababaw o Hindi?

by Louise Michelle C. Perez

Tila naglipana ang mga kalalakihang umiihi kung saan-saan. Makikita mo silang umiihi sa mga pampublikong lugar tulad ng pader ng palengke, puno sa expressway, gulong ng sasakyan, poste sa kalye at kung saan man sila abutin. Hindi ba’t ito’y hindi kanais-nais tignan? Ngunit, ito na ang nakasanayan ng mga Pilipino. Maaaring sa iba ay ayos lamang ito ngunit paano naman sa mga taong taliwas dito. Maaaring sa iba ay sapat ng dahilan ang hindi mapigilang pag-ihi ngunit paano sa iba na naghahanap ng iba pang dahilan. Subalit, may mga tao pa nga bang may pakilalam sa usaping ito? Kung kikilatising mabuti, maraming mas malalim na dahilan kung bakit nga ba umiihi ang mga Pinoy sa hindi wastong lugar.

Isa sa mga dahilan kung bakit karamihan sa mga kalalakihang Pinoy ay umiihi sa mga maling lugar ay ang kakulangan ng mga pampublikong pasilidad tulad ng palikuran. Mayroon nga mga urinal areas na ipinatayo ng MMDA ngunit kulang pa rin ito. At, sino ba naman ang magnanais umihi sa isang lugar na napakapanghi na? Maraming gusaling pang-komersyal ang naipapatayo ngunit ang mga simpleng pangagailangan ng mga tao tulad ng banyo ay wala. Wika nga ng isang lalaki, “Eh saan iihi? No choice na eh. Lalo na kung ihing ihi ka na.” May mga palikuran mang naipatayo ngunit karamihan sa ito ay may bayad. Paano na ang mga tao na maski singkong duli ay wala sila?

Sa kabilang banda, alam ng lahat na laganap sa bansang Pilipinas ang polusyon. Mausok dito, madumi doon at mabaho diyan. Ang ihi ay nakakadagdag sa polusyon sa bansa. Nagiiwan ito ng mabahong amoy at dumi sa kapaligiran. Nagiiwan din ito ng mga mikrobyo na maaaring magdulot ng sakit sa mga taong nakatira malapit sa mga iniihiang lugar o sa mga taong madalas na dumadaan dito. Nakakabawas ito ng kagandahan ng isang lugar at nakakadagdag naman ng kapintasan nito. Mas nakakasira ito sa kapaligiran.

Ang usaping pag-ihi sa kung saan mang lugar ay sumasalamin din sa disiplina ng mga Pilipino. Alam ng lahat na ang pag-ihi ay ginagawa sa palikuran at hindi kung saan man naisin ng isang tao. Sa halip na gawin kung ano ang tama, patuloy pa ring ginagawa ng mga kalalakihang Pinoy kung ano na ang kanillang nakasanayan. Isang nakasanayan na mukhang mahirap ng ituwid. Kapansin-pansin din na nagkalat ang mga karatula na nagsasabi ng “Bawal Umihi Dito” ngunit marami ang hindi pumapansin dito at patuloy na ginagawa ang maling nakagawian. May mga pagkakataon din na ito ang naituro sa kanila noong sila ay bata pa kaya naman naidala nila ito hanggang sa paglaki.

Kaakibat na din nito ang kakulangan sa pagpapatupad ng mga regulayon. Maaaring may mga batas nga silang ginawa ukol dito ngunit kung hindi naman ito naiimplementa ng maayos at epektibo, wala pa ring saysay ang mga ito. Marami pa ding pagkukulang ang mga awtoridad. Marami pa din silang dapat tignan na anggulo para sa ikauunlad ng bansa. Subalit, hindi lamang sila ang may sala. Sa bandang huli, nakasalalay pa rin talaga ito sa disiplina ng isang tao. Nasa sa kanya pa rin ang desisyon kung iihi ba siya sa maling lugar o hindi, ang desisyon kung gagawin ba niya ang tama o mali.